Làm dâu bản Bơn

cười trừ, người ta không ở trong chăn nên không biết chăn có rận. Nhà chồng Hương cũng có điều kiện nên dựng được hai ngôi nhà sàn rất to, cái ở trong bản Bơn được gọi là nhà trên thì để cho ông bà nội ở còn một cái ở ngoài bản gọi là nhà dưới thì bố mẹ chồng cô làm trang trại nên dựng thêm ngôi nhà và ở đó luôn. Mới cưới nhau chưa được mười ngày thì bà nội chồng lại đổ bệnh nặng, vợ chồng Hương phải lên ở nhà trên ở với ông bà để chăm sóc. Những ngày cuối cùng người bà Kìn bốc mùi hôi thối khủng khiếp, dù mẹ chồng và các cô bên chồng cũng hay lên để giúp bà tắm giặt, ăn uống nhưng nhưng đêm đến thì chẳng ai lên ngủ cùng. Vợ chồng Hương đôi khi phải nằm gần bà trong khi ông Kìn toàn ra ngoài bếp ngủ. Hương hãi lắm, cứ đến trưa cô lại bỏ xuống nhà dưới ngủ vì đêm ở nhà trên cô chẳng ngủ được. Ngôi nhà sàn ấy rất cổ và lại rộng thênh, phía sau là rừng cây âm u, đêm nghe tiếng lá rừng rơi trên mái nhà Hương cũng sợ hồn xiêu phách lạc. Cô muốn bỏ về nhà lắm nhưng vì cả nhà chồng tin tưởng với lại vì thương Pản nên cứ bỏ về nhà bố được nửa ngày cô lại quay lại bản Bơn.

Ông Kìn rất khó tính, chẳng ai dám làm trái ý ông ngoại trừ Hương nên ông lại càng khắt khe với cô hơn. Ông Kìn thuộc lớp người của thế hệ trước, vẫn giữ nhiều phong tục cổ của cha ông ngày trước như giặt quần áo bằng nước tro bếp hoặc là lá cây rừng đun lên để nguội rồi đem giặt. Ông bảo không ngửi được mùi xà phòng và các chất tẩy rửa, ông không cho Hương dùng nước tẩy rửa chén đĩa mà người ta bán ngoài chợ. Thường cứ tám giờ tối là ông bắt đi ngủ hết, không được bật đèn đọc sách, xem Tivi, và không nói chuyện khi đã lên giường đi ngủ... Làm gì Hương cũng đợi chồng cùng làm, nhiều cái cô không biết nên phải để anh hướng dẫn, ông Kìn thấy thế suốt ngày rầy la cả hai vợ chồng trẻ, mắng Hương vì tội cô không biết làm gì cả. Chưa hết ông còn cấm Hương và Pản xưng hô "anh - em" hay "chồng - vợ" với nhau, mà phải xưng hô "tao – mày" như các vợ chồng khác ở bản Bơn. Pản hiền, lại chiều vợ, Hương không có lý do gì để trách mắng anh nhưng có một hôm cô tức không kiềm được, cô đã mắng anh sa sả ngay trước mặt ông nội chồng. Chuyện là từ sáng sớm cô đem phơi vài bộ váy ở dưới sân rồi đi học, chiều về thì trời mưa, khi cô về đến nhà thì thấy toàn bộ váy áo đang ướt sũng trong mưa. Chồng cô thì đang từ cửa sổ ngồi nhìn ra chỗ váy áo phơi ngoài sân với bộ mặt đăm chiêu. Cô hùng hục xông lên nhà chửi chồng, bảo có mỗi cái việc cỏn con đó mà còn không giúp cô được thì anh lấy cô về làm cái gì. Và trong lúc tức tối Hương dọa bỏ Pản.

Pản bối rối xin lỗi vợ và giải thích, anh nói là vì ông nội không cho phép chứ không phải anh cố ý, anh nhìn váy áo vợ bị ướt anh cũng xót lắm. Hương mở to mắt im lặng nghe chồng giải thích tiếp, Pản lại run run nói tiếp băng giọng lơ lớ của mình.

"Ông bảo, đàn ông đụng vào váy áo đàn bà là xui lắm, chồng không cần biết định xuống cất hộ em rồi nhưng ông nội lại mắng chồng nhiều hơn, bảo nếu chồng làm thế thì...em sẽ bị chết sớm".

Nghe chồng nói vậy Hương cứng cả họng lại, không nói được gì thêm. Cũng may hai vợ chồng nói nhau bằng tiếng Kinh nên ông Kìn nghe không hiểu mấy, ông không tham dự cho cuộc cãi vã thêm rắc rối. Ông Kìn còn hay chê cơm canh Hương nấu, nào là quá mặn hay quá nhạt, quá dai hay quá mềm, thỉnh thoảng vợ chồng Hương bận thì ông Kìn cũng nấu cơm cho cả nhà. Trí óc người già thường hay lơ lãng, nhiều lần ông bỏ muối vào nồi canh rồi nhưng lát sau quay ra lại bỏ vào tiếp vì nghĩ mình chưa bỏ. Không biết bao nhiều lần Hương phải ăn món canh muối, mới đầu cô có chê dưới hình thức góp ý cho ông nội. Nhưng những lần đó sau khi góp ý xong thì cô cũng chẳng ăn nổi thêm miếng nào nữa, ông Kìn không thích bất cứ ai góp ý cả.

"Không có tao thì chúng mày có được như hôm nay không? Mày đã làm ra hạt thóc nào cho cái họ Cà Mảy này chưa hử? Mặn mặn cái gì ngày xưa bọn tao còn chẳng có muối mà ăn..."

Bị ông nội chồng chửi mới đầu cô khóc thút thít, chồng vào buồng xin lỗi, dỗ dành như thế nào cũng không nín, sau rồi quen dần cô làm như không có gì. Một thời gian sau bà nội chồng mất, biết bao thủ tục tang ma rờm rà được bầy ra hết cả. Dù gì dòng họ Cà Mảy cũng là dòng họ lớn, không thể làm đơn điệu như những dòng họ khác được, đó cũng là lời của ông Kìn. Ông muốn làm một cái hậu sự thật lớn cho vợ, tình nghĩa bên nhau cũng hơn sáu mươi năm nhưng thực ra là ông cũng muốn thể hiện chứ không hẳn là yêu thương gì vợ.