Ký ức tuổi thơ

Lại nói về TPHCM tôi mới chợt nhận ra rằng ông ngoại tôi đúng là người bôn ba theo đúng nghĩa. Ba người vợ thì một ở Pháp, một ở Hà Nội và một ở HCM. Nhưng đến cuối đời ông lại ở với mẹ tôi ở Hải Phòng, phải chăng một phần là do tấm lòng của bố Thảo của tôi đã khiến ông chọn ở với mẹ những ngày còn lại của cuộc đời???

Trong trí nhớ non nớt năm tôi gần năm tuổi, vẫn còn nhớ cái ngày bố mẹ tôi ra toà li dị, hôm đó mưa lất phất bay. Mưa không đủ nặng để khiến ông phải mặc áo mưa, bước đi để chứng kiến sự chia li của hai vợ chồng đứa con gái mà ông hết mực thương yêu. Nhưng mưa cũng đủ nặng để mắt tôi nhoà ướt thấy ông và bố đi cùng đi ra toà. Tay bố giơ cái áo mưa bay bay che trên đầu, trán của bố lúc đó đang băng bó vì bị thương. Vết thương ông đánh con rể vì bênh con gái, bố tôi cứ để mặc cho ông đánh, chỉ cầm cây đàn guitar đỡ đòn của ông. Cây đàn mà trước đây chiều chiều mấy bố con ông cháu vẫn quây quần vừa đánh đàn vừa hát ầm ỹ vang cả xóm mương nhỏ. Cây đàn chứng kiến sự xum họp đó của gia đình tôi giờ mang lên toà để làm vật chứng cho cuộc chia tay mà ông biết trước thế nào cũng xẩy ra. Bố để cho ông đánh vì bố hiểu rằng ông đánh bố chỉ là đau bên ngoài, nhưng nỗi đau trong lòng ông thì sâu hơn rất nhiều.

Sự chia ly của người trong cuộc đúng ra lại không đau đớn bằng sự chia lìa mà nó mang lại cho mấy ông cháu tôi. Ông ngoại trên đời yêu thương và cưng chiều nhất là anh trai tôi, thằng cháu nhút nhát hiền lành của ông. Với ông, anh là điều mà ông mãn nguyện nhất. Ông còn làm cả bài thơ con cóc cho anh tôi mà đến giờ tôi vẫn còn nhớ:

Gió đông gió thổi hiu hiuThằng Dũng hai tay móc củ thìuĐưa lên mũi ngửi thấy thiu thiu....

Với sự sắp xếp của toà án, anh tôi về ở với bố, tôi về với mẹ, thì đương nhiên ông đành phải xa anh tôi mà tôi biết là ông đứt từng khúc ruột. Không biết có nên tin vào duy tâm hay không nhưng cho đến tận bây giờ sau hơn hai chục năm ông mất, mỗi lần anh tôi thành kính xin ông điều gì, ra mộ ông khấn là y như rằng anh xin được. Mộ của ông mẹ xây lại to đẹp hơn xưa nhưng cái ảnh trên mộ của ông thì chỉ vài hôm, lâu lắm là vài tháng lại bị bong ra. Chỉ duy nhất anh tôi gắn lên thì hơn chục năm rồi vẫn y hệt như thế.

Mẹ tôi sau đó lấy bố tôi bây giờ, (lẽ ra tôi nên gọi bố mà bố dượng nhưng không hiểu sao tôi luôn ác cảm với từ 'dượng'). Bố sau này của tôi là người bố tốt nhất trên đời, nhân hậu nhất thế gian và là người có trái tim bao la hơn cả bầu trời. Thế cho nên tôi luôn trìu mến gọi bố đơn giản bằng tên cũng giản dị giống như con người: bố Thảo.

Bố lấy mẹ khi bố vẫn còn là trai tân, mẹ một đời chồng về nhà bố Thảo ở khi ấy còn có thêm tôi và ông ngoại. Mẹ của bố Thảo tôi gọi là bà nội hiền như bà Bụt và yêu thương tôi như cháu ruột của bà. Sáng sáng bà dắt tay tôi ra đầu phố mua cháo sườn cho tôi ăn. Điều tưởng đơn giản thế thực ra ở thời điểm cách đây gần ba mươi năm không dễ dàng chút nào. Bố là trai chưa vợ lại lấy mẹ một đời chồng mà lại có con riêng... Bà bỏ qua tất cả những lời dị nghị của xóm làng mà mở lòng đón gia đình bé nhỏ của tôi, ba tấm thân bơ vơ lạc lõng không có nhà về.

Sau khi bà mất ông ngoại từ trong Nam ra ở với gia đình tôi. Đây là khoảng thời gian bình yên nhất của tôi với ông. Ông ra mang bao nhiêu là quà nhưng lạp sưởn là thứ hồi đó tôi thích nhất. Chiều chiều ông nấu món nhúng rau diếp hai ông cháu cùng ăn trong lúc bố mẹ đi làm. Đấy là lần đầu tiên tôi biết đến món nhúng mà về sau là món lẩu. Hồi đó ở Hạ Lý có còi báo động còn lại từ hồi chiến tranh, cứ đến 12 giờ trưa là hú một hồi rất dài như báo giờ nghỉ trưa. Tiếng hú vang và dài khắp vùng nhà nào cũng nghe thấy. Một hôm buổi trưa ông đang lúi húi nấu cơm, tôi nghịch ngợm ra nấp sau cửa giả giọng còi hú xem ông có nhận ra không. Tôi hú ù ú ú... rồi nghe thấy ông chép miệng, đã 12 giờ rồi đấy cháu ạ. Cho đến tận bây giờ tôi vẫn còn ân hận vì lần đó đã trêu ông và chắc là ông chưa bao giờ biết có lần ông tự trách mình sao nấu cơm muộn cho đứa cháu gái bé bỏng.

Ngày mẹ tôi sinh em Hà hôm đó trời cũng lất phất mưa. Năm đó tôi tám tuổi, tôi vẫn nhớ dáng mẹ đi lom khom vì đau bụng cạnh dàn trầu không, nước tong tong nhỏ theo từng kẽ lá trầu như những giọt nước mắt ông Trời khóc cho số phận ngắn ngủi của đứa em gái đáng